CÁCH XÁC ĐỊNH ĐỘ MỊN CỦA SƠN, VECNI VÀ MỰC IN TCVN 2091:2015 ISO 1524:2013

Tiêu chuẩn XÁC ĐỊNH ĐỘ MỊN CỦA SƠN, VECNI VÀ MỰC IN TCVN 2091:2015 có thể áp dụng được cho tất cả các loại sơn lỏng và các sản phẩm liên quan, trừ các sản phẩm chứa bột màu ở dạng vảy (ví dụ: mảnh thủy tinh, oxit sắt thể mica, mảnh kẽm)

CÁCH XÁC ĐỊNH ĐỘ MỊN CỦA SƠN, VECNI VÀ MỰC IN TCVN 2091:2015  ISO 1524:2013

Phương pháp xác định độ mịn của sơn, vecni và mực in theo tiêu chuẩn Việt Nam mới nhất là TCVN 2091:2015 và tiêu chuẩn này thay thế cho TCVN 2091:2008. TCVN 2091:2015 cũng hoàn toàn tương đương với tiêu chuẩn xác định độ mịn của sơn, vecni và mực in theo tiêu chuẩn quốc tế là ISO 1524:2013.  TCVN 2091:2015 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC35 Sơn và vecni biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. Tiêu chuẩn TCVN 2091:2015  có thể áp dụng được cho tất cả các loại sơn lỏng và các sản phẩm liên quan, trừ các sản phẩm chứa bột màu ở dạng vảy (ví dụ: mảnh thủy tinh, oxit sắt thể mica, mảnh kẽm)

Độ mịn (fineness of grind) là Số đọc nhận được trên thước đo tiêu chuẩn ở điều kiện thử quy định, thể hiện độ sâu các rãnh của thước đo mà tại đó các hạt rắn phân tán của sản phẩm có thể dễ dàng nhận biết. Đơn vị độ mịn của sơn, vecni và mực in được chia độ theo đơn vị micromet (μm).

Dụng cụ đo độ mịn của sơn là một khối thép cứng. Nên sử dụng thước bằng thép không gỉ, nhất là khi thử nghiệm với sơn nước. Thường có kích thước chiều dài khoảng 175 mm, chiều rộng 65 mm và độ dày 13 mm. Bề mặt phía trên của thước phải phẳng, nhẵn và có một hoặc hai rãnh dài khoảng 140 mm, rộng khoảng 12,5 mm, song song với chiều dài của thước. Độ sâu của mỗi rãnh phải thon đều dọc theo chiều dài từ một độ sâu thích hợp:

-           Thước đo độ mịn màng sơn 25 μm

-           Thước đo độ mịn màng sơn 50 μm

-           Thước đo độ mịn màng sơn 100 μm

 

Bảng 1 - Vạch chia của thước đo điển hình và các dải đo thích hợp (Kích thước tính bằng micromet)

 

Độ sâu tối đa của rãnh (μm)	Khoảng cách của các vạch (μm)	Dải đo thích hợp (μm)
100	10	40 đến 90
50	5	15 đến 40
25	2,5	5 đến 15

Các bước xác định độ mịn của màng sơn:

-           Để xác định độ mịn của màng sơn trước tiên ta ước lượng dải đo thích hợp để lựa chọn thước đo độ mịn màng sơn thích hợp. Tiến hành xác định sơ bộ để xác định kích cỡ của thước đo thích hợp nhất cho phép thử và độ mịn gần đúng của mẫu thử (xem Bảng 1). Phép xác định gần đúng này không đưa vào kết quả thử nghiệm. Sau đó tiến hành phép thử ba lần.

-           Chuẩn bị mẫu thí nghiệm đo độ mịn: Lấy mẫu đại diện cho sản phẩm được thử theo quy định trong TCVN 2090 (ISO 15528).

Kiểm tra và chuẩn bị từng mẫu để thử nghiệm theo quy định trong TCVN 5669 (ISO 1513).

-           Đặt thước thước đo phải hoàn toàn sạch và khô, lên bề mặt phẳng nằm ngang. Rót một lượng mẫu vừa đủ vào phần cuối của rãnh sao cho mẫu chảy tràn ra ngoài chút ít. Cẩn thận trong khi rót mẫu không để tạo bọt khí.

Giữ dao gạt (4.2) giữa các ngón cái và các ngón khác của cả hai bàn tay và đặt cạnh của dao tiếp xúc với bề mặt của thước đo tại đầu cuối sâu nhất của rãnh với chiều dài dao gạt song song với chiều rộng của thước đo. Trong khi giữ dao gạt vuông góc với bề mặt thước đo và tại góc vuông với chiều dài của rãnh, kéo dao với tốc độ không đổi trên bề mặt thước đo qua điểm có độ sâu 0 của rãnh trong 1 s đến 2 s. Trong trường hợp mực in, hoặc chất lỏng có độ đặc tương tự, thời gian cần thiết để kéo dao qua chiều dài của rãnh phải không ít hơn 5 s, để tránh kết quả quá thấp. Ấn dao gạt xuống đủ lực để đảm bảo rãnh được điền đầy mẫu và lượng dư bị gạt ra ngoài rãnh.

-           Ngay sau khi gạt xong (trong vòng vài giây) và trong khi sơn vẫn còn ướt, quan sát thước đo từ mặt bên sao cho hướng nhìn vuông góc với chiều dài của thước và tại góc nhìn trong khoảng 20° đến 30° so với bề mặt thước trong khi ánh sáng tạo thành hình dạng mẫu trong rãnh được nhìn thấy rõ ràng.

Nếu mẫu trong rãnh sau khi gạt không được trơn tru, có thể thêm vào mẫu lượng rất nhỏ dung dịch pha loãng hoặc dung dịch tạo màng thích hợp và khuấy bằng tay, sau đó lặp lại phép thử. Bất kỳ sự pha loãng nào cũng phải ghi trong báo cáo thử nghiệm. Trong một vài trường hợp, sự pha loãng mẫu có thể dẫn đến sự keo tụ và ảnh hưởng đến độ mịn.

Quan sát vị trí ở đó sản phẩm đầu tiên xuất hiện nhiều vết đốm, đặc biệt ở chỗ dải rộng 3 mm ngang qua rãnh có chứa năm đến mười hạt (xem Hình 3). Bỏ qua các vết đốm rải rác có thể xuất hiện trước vị trí có nhiều vết đốm. Xác định vị trí giới hạn trên của dải chính xác đến:

                  - 5 μm đối với thước đo 100 μm;

                  - 2 μm đối với thước đo 50 μm;

                  - 1 μm đối với thước đo 25 μm.

 

            Làm sạch thước đo và dao gạt cẩn thận bằng dung môi thích hợp ngay sau mỗi lần đọc.

 

Hình  - Cách đọc thước đo độ mịn màng sơn

-           Kết quả đo xác định độ mịn màng sơn là kết quả đạt được khi chia trung bình của kết quả ba lần đo.

-           Báo cáo thử nghiệm đo độ mịn màng sơn:

Báo cáo thử nghiệm đo độ mịn màng sơn phải bao gồm ít nhất các thông tin sau:

1) Tất cả các chi tiết cần thiết để nhận dạng mẫu;

2) Viện dẫn tiêu chuẩn này [TCVN 2091 (ISO 1524)];

3) Ký hiệu của thước đo được sử dụng;

4) Chi tiết của bất kỳ sự pha loãng nào;

5) Kết quả thử nghiệm, tính bằng micromet;

6) Bất kỳ sự sai khác với quy trình quy định, theo thỏa thuận hoặc nguyên nhân khác;

7) Bất kỳ các đặc điểm bất thường (không bình thường) quan sát được trong khi thử nghiệm;

8) Ngày thử nghiệm.

 Các thước đo độ mịn màng sơn thường dùng:

- Thước đo độ mịn màng sơn Biuged BGD241

- Thước đo độ mịn màng sơn Biuged BGD242

- Thước đo độ mịn màng sơn Biuged BGD244

Video thước đo độ mịn màng sơn: